Gülistan Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Özbekistan

Gülistan bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve açık ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -4°C ila 37°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -11°C altında ve 40°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Gülistan ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran başından Ağustos sonuna

Sıcak mevsim 3,7 ay uzunluğundadır ve 21 Mayıs tarihinde başlayıp 12 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 30°C üzerindedir. Gülistan bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 37°C iken düşük sıcaklık 21°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,4 ay uzunluğundadır ve 20 Kasım tarihinde başlayıp 1 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 11°C altındadır. Gülistan bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -3°C iken yüksek sıcaklık 4°C düzeyindedir.

Gülistan bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Gülistan bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 17 Mayıs civarında başlar ve 5,0 ay boyunca sürüp 16 Ekim civarında sona erer.

Gülistan bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %97 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 16 Ekim civarında başlayıp 7,0 ay boyunca sürer ve 17 Mayıs civarında biter.

Gülistan bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %62 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Gülistan bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 7,0 ay boyunca 27 Ekim tarihinden 26 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %11 oranından yüksektir. Gülistan bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 6,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Kurak sezon 26 Mayıs tarihinde başlayıp 27 Ekim tarihine kadar 5,0 ay sürer. Gülistan bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,5 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Gülistan bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 5,4 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 30 Mart tarihinde %20 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Gülistan aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 7,6 ay boyunca 14 Ekim tarihinden 1 Haziran tarihine sürmektedir. Gülistan bölgesinde en yağmurlu ay Nisan olup, ortalama yağış 27 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 1 Haziran tarihinden 14 Ekim tarihine kadar 4,4 ay boyunca sürmektedir. Gülistan bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Gülistan aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 4,2 ay boyunca 9 Kasım tarihinden 15 Mart tarihine sürmektedir. Gülistan bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 71 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 15 Mart tarihinden 9 Kasım tarihine kadar 7,8 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 6 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Gülistan gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 17 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 4 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 04:53 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Ocak tarihinde 2 saat 55 dakika sonra 07:48 saatindedir. En erken gün batımı 8 Aralık tarihinde 16:57 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 3 saat 2 dakika sonra 19:59 saatindedir.

2024 yılında Gülistan bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Gülistan bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %1 düzeyinin %1 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Gülistan ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 10,5 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 24 Nisan tarihinden 12 Eylül tarihine kadar 4,6 ay boyunca sürer. Gülistan bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 11,9 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 12 Eylül tarihinden 24 Nisan tarihine kadar 7,4 ay boyunca sürmektedir. Gülistan bölgesinde yılın en sakin ayı Kasım ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 9,2 kilometre/saat olmaktadır.

Gülistan bölgesinde yıl boyunca baskın ortalama saatlik rüzgar kuzey yönünden gelmektedir.

Havanın Gülistan bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Gülistan bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Ağustos ortasından Eylül sonuna, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ikinci haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Gülistan ziyaretinin en iyi zamanı Haziran başından Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Gülistan bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 7,1 ay boyunca (218 gün) yaklaşık 22 Mart tarihinden 26 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 2 Mart tarihinden önce veya 15 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 6 Ekim tarihinden önce veya 17 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Gülistan bölgesinde bahar çiçekleri ilk 21 Mart civarında ortaya çıkarken nadiren 8 Mart tarihinden önce veya 1 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,0 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 14 Mayıs tarihinden 24 Ağustos tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Gülistan bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,1 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,1 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 30 Ekim tarihinden 21 Şubat tarihine kadar 3,8 ay boyunca sürer. Gülistan bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,9 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Gülistan bölgesi coğrafi koordinatları 40,490° enlem, 68,784° boylam ve 273 m yüksekliktir.

Gülistan bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafya neredeyse düzdür ve maksimum yükseklik değişimi 12 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 273 metre kadardır. 16 kilometre içerisinde düzlüktür (43 metre). 80 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (1.875 metre).

Gülistan bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%80) ve çıplak arazi (%13) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%99) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ekili arazi (%65) ve çıplak arazi (%16) ile kaplıdır.