Darband Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Tacikistan

Darband bölgesinde yazlar ılık, kurak ve açık ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -7°C ila 30°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -13°C altında ve 34°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Darband ziyaretinde zamanı Haziran ortasından Eylül başına.

Sıcak mevsim 3,3 ay uzunluğundadır ve 8 Haziran tarihinde başlayıp 18 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 25°C üzerindedir. Darband bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 30°C iken düşük sıcaklık 15°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 26 Kasım tarihinde başlayıp 11 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 9°C altındadır. Darband bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -7°C iken yüksek sıcaklık 3°C düzeyindedir.

Darband bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Darband bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 19 Mayıs civarında başlar ve 5,1 ay boyunca sürüp 21 Ekim civarında sona erer.

Darband bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %98 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 21 Ekim civarında başlayıp 6,9 ay boyunca sürer ve 19 Mayıs civarında biter.

Darband bölgesinde yılın en bulutlu ayı Şubat ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %64 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Darband bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 5,3 ay boyunca 3 Aralık tarihinden 13 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %13 oranından yüksektir. Darband bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 7,5 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Kurak sezon 13 Mayıs tarihinde başlayıp 3 Aralık tarihine kadar 6,7 ay sürer. Darband bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Darband bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 4 Şubat tarihinde başlayıp 8 Ocak tarihine kadar 11 ay boyunca en yaygın olandır. Darband bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mart olup, ortalama yağış 5,6 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 8 Ocak tarihinde başlayıp 4 Şubat tarihine kadar 3,9 hafta boyunca en yaygın olandır. Darband bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Şubat olup, ortalama yağış 1,5 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Darband aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 6,0 ay boyunca 30 Kasım tarihinden 29 Mayıs tarihine sürmektedir. Darband bölgesinde en yağmurlu ay Mart olup, ortalama yağış 33 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 29 Mayıs tarihinden 30 Kasım tarihine kadar 6,0 ay boyunca sürmektedir. Darband bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Darband aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 4,7 ay boyunca 11 Kasım tarihinden 1 Nisan tarihine sürmektedir. Darband bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 100 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 1 Nisan tarihinden 11 Kasım tarihine kadar 7,3 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 22 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Darband gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 26 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 14 saat 54 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 13 Haziran tarihinde 04:54 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 6 Ocak tarihinde 2 saat 45 dakika sonra 07:38 saatindedir. En erken gün batımı 6 Aralık tarihinde 16:57 saatinde ve en geç gün batımı 28 Haziran tarihinde 2 saat 52 dakika sonra 19:49 saatindedir.

2024 yılında Darband bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Darband bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Darband ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 6,8 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 23 Şubat tarihinden 22 Ekim tarihine kadar 8,0 ay boyunca sürer. Darband bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 7,6 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 22 Ekim tarihinden 23 Şubat tarihine kadar 4,0 ay boyunca sürmektedir. Darband bölgesinde yılın en sakin ayı Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 5,9 kilometre/saat olmaktadır.

Darband bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 25 Haziran tarihinden 2 Temmuz tarihine 1,0 hafta boyunca ve 11 Temmuz tarihinden 23 Temmuz tarihine 1,7 hafta boyunca en yüksek %38 ile 21 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 2 Temmuz tarihinden 11 Temmuz tarihine 1,3 hafta boyunca ve 23 Temmuz tarihinden 25 Haziran tarihine 11 ay boyunca en yüksek %36 ile 9 Temmuz tarihinde esmektedir.

Havanın Darband bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Darband bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran ortasından Eylül başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının ikinci haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Darband ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Darband bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 6,8 ay boyunca (209 gün) yaklaşık 2 Nisan tarihinden 29 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 14 Mart tarihinden önce veya 22 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 5 Ekim tarihinden önce veya 22 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Darband bölgesinde bahar çiçekleri ilk 16 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 4 Nisan tarihinden önce veya 28 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,1 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 20 Mayıs tarihinden 1 Eylül tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürer. Darband bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,3 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,4 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 2 Kasım tarihinden 19 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Darband bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,3 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Darband bölgesi coğrafi koordinatları 38,868° enlem, 69,966° boylam ve 1.254 m yüksekliktir.

Darband bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından büyük miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 784 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.349 metre kadardır. 16 kilometre çapında büyük miktarda varyasyon gösterir (2.949 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (4.717 metre).

Darband bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan çayır (%75) ve çıplak arazi (%12) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan çayır (%49) ve ekili arazi (%14) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çayır (%35) ve çıplak arazi (%28) ile kaplıdır.