Fayzobod Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Tacikistan

Fayzobod bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve açık ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -5°C ila 32°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -11°C altında ve 35°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Fayzobod ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına

Sıcak mevsim 3,4 ay uzunluğundadır ve 4 Haziran tarihinde başlayıp 16 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 27°C üzerindedir. Fayzobod bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 32°C iken düşük sıcaklık 17°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 25 Kasım tarihinde başlayıp 9 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 10°C altındadır. Fayzobod bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -4°C iken yüksek sıcaklık 5°C düzeyindedir.

Fayzobod bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Fayzobod bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 16 Mayıs civarında başlar ve 5,2 ay boyunca sürüp 22 Ekim civarında sona erer.

Fayzobod bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %99 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 22 Ekim civarında başlayıp 6,8 ay boyunca sürer ve 16 Mayıs civarında biter.

Fayzobod bölgesinde yılın en bulutlu ayı Şubat ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %62 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Fayzobod bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 5,4 ay boyunca 1 Aralık tarihinden 13 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %15 oranından yüksektir. Fayzobod bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 8,5 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Kurak sezon 13 Mayıs tarihinde başlayıp 1 Aralık tarihine kadar 6,6 ay sürer. Fayzobod bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,2 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Fayzobod bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 28 Ocak tarihinde başlayıp 8 Ocak tarihine kadar 11 ay boyunca en yaygın olandır. Fayzobod bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 6,2 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 8 Ocak tarihinde başlayıp 28 Ocak tarihine kadar 2,9 hafta boyunca en yaygın olandır. Fayzobod bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Şubat olup, ortalama yağış 1,8 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Fayzobod aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 6,6 ay boyunca 10 Kasım tarihinden 30 Mayıs tarihine sürmektedir. Fayzobod bölgesinde en yağmurlu ay Mart olup, ortalama yağış 39 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 30 Mayıs tarihinden 10 Kasım tarihine kadar 5,4 ay boyunca sürmektedir. Fayzobod bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Fayzobod aylık kar yağışında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 5,1 ay boyunca 4 Kasım tarihinden 7 Nisan tarihine sürmektedir. Fayzobod bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 140 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 7 Nisan tarihinden 4 Kasım tarihine kadar 6,9 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 15 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Fayzobod gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 28 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 14 saat 52 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 13 Haziran tarihinde 04:57 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 6 Ocak tarihinde 2 saat 43 dakika sonra 07:40 saatindedir. En erken gün batımı 7 Aralık tarihinde 17:01 saatinde ve en geç gün batımı 28 Haziran tarihinde 2 saat 50 dakika sonra 19:51 saatindedir.

2024 yılında Fayzobod bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Fayzobod bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Fayzobod ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 8,0 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 23 Mayıs tarihinden 1 Ekim tarihine kadar 4,3 ay boyunca sürer. Fayzobod bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 9,4 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 1 Ekim tarihinden 23 Mayıs tarihine kadar 7,7 ay boyunca sürmektedir. Fayzobod bölgesinde yılın en sakin ayı Kasım ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 6,8 kilometre/saat olmaktadır.

Fayzobod bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde güney yönünden 27 Şubat tarihinden 7 Kasım tarihine 8,3 ay boyunca en yüksek %53 ile 31 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde kuzey yönünden 7 Kasım tarihinden 27 Şubat tarihine 3,7 ay boyunca en yüksek %45 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Fayzobod bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Fayzobod bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran başından Eylül ortasına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Fayzobod ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Fayzobod bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 7,1 ay boyunca (216 gün) yaklaşık 29 Mart tarihinden 31 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 9 Mart tarihinden önce veya 18 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 7 Ekim tarihinden önce veya 24 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Fayzobod bölgesinde bahar çiçekleri ilk 5 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 24 Mart tarihinden önce veya 17 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,2 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 17 Mayıs tarihinden 30 Ağustos tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürer. Fayzobod bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,3 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,4 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 2 Kasım tarihinden 21 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Fayzobod bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,2 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Fayzobod bölgesi coğrafi koordinatları 38,547° enlem, 69,320° boylam ve 1.212 m yüksekliktir.

Fayzobod bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 465 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.261 metre kadardır. 16 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (2.034 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (4.442 metre).

Fayzobod bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%54) ve çayır (%40) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%40) ve çayır (%37) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çayır (%34) ve ekili arazi (%30) ile kaplıdır.