Tŭytepa Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Özbekistan

Tŭytepa bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve açık ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -1°C ila 36°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -8°C altında ve 40°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Tŭytepa ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran ortasından Ağustos sonuna

Sıcak mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 25 Mayıs tarihinde başlayıp 11 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 30°C üzerindedir. Tŭytepa bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 36°C iken düşük sıcaklık 22°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 21 Kasım tarihinde başlayıp 5 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 12°C altındadır. Tŭytepa bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -1°C iken yüksek sıcaklık 7°C düzeyindedir.

Tŭytepa bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Tŭytepa bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 18 Mayıs civarında başlar ve 5,0 ay boyunca sürüp 16 Ekim civarında sona erer.

Tŭytepa bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %96 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 16 Ekim civarında başlayıp 7,0 ay boyunca sürer ve 18 Mayıs civarında biter.

Tŭytepa bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %59 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Tŭytepa bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 7,0 ay boyunca 23 Ekim tarihinden 24 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %12 oranından yüksektir. Tŭytepa bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 6,6 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Kurak sezon 24 Mayıs tarihinde başlayıp 23 Ekim tarihine kadar 5,0 ay sürer. Tŭytepa bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,4 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Tŭytepa bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mart olup, ortalama yağış 5,8 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 30 Mart tarihinde %21 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Tŭytepa aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 7,7 ay boyunca 10 Ekim tarihinden 2 Haziran tarihine sürmektedir. Tŭytepa bölgesinde en yağmurlu ay Mart olup, ortalama yağış 32 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 2 Haziran tarihinden 10 Ekim tarihine kadar 4,3 ay boyunca sürmektedir. Tŭytepa bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Tŭytepa aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 3,8 ay boyunca 18 Kasım tarihinden 12 Mart tarihine sürmektedir. Tŭytepa bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 57 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 12 Mart tarihinden 18 Kasım tarihine kadar 8,2 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 11 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Tŭytepa gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 13 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 8 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 04:49 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 4 Ocak tarihinde 2 saat 58 dakika sonra 07:47 saatindedir. En erken gün batımı 7 Aralık tarihinde 16:53 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 3 saat 5 dakika sonra 19:58 saatindedir.

2024 yılında Tŭytepa bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Tŭytepa bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Tŭytepa ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 10,5 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 26 Nisan tarihinden 24 Eylül tarihine kadar 5,0 ay boyunca sürer. Tŭytepa bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 12,2 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 24 Eylül tarihinden 26 Nisan tarihine kadar 7,0 ay boyunca sürmektedir. Tŭytepa bölgesinde yılın en sakin ayı Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 8,8 kilometre/saat olmaktadır.

Tŭytepa bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 22 Nisan tarihinden 19 Haziran tarihine 1,9 ay boyunca ve 26 Temmuz tarihinden 4 Ekim tarihine 2,3 ay boyunca en yüksek %35 ile 31 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde kuzey yönünden 19 Haziran tarihinden 26 Temmuz tarihine 1,2 ay boyunca en yüksek %37 ile 10 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 4 Ekim tarihinden 22 Nisan tarihine 6,6 ay boyunca en yüksek %46 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Tŭytepa bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Tŭytepa bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zamanlar Mayıs ortasından Haziran başına ve Ağustos ortasından Eylül sonuna, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ikinci haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Tŭytepa ziyaretinin en iyi zamanı Haziran ortasından Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Tŭytepa bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 7,8 ay boyunca (239 gün) yaklaşık 16 Mart tarihinden 11 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 23 Şubat tarihinden önce veya 8 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 17 Ekim tarihinden önce veya 6 Aralık tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Tŭytepa bölgesinde bahar çiçekleri ilk 12 Mart civarında ortaya çıkarken nadiren 26 Şubat tarihinden önce veya 28 Mart tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,1 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 12 Mayıs tarihinden 24 Ağustos tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürer. Tŭytepa bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,2 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,2 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 30 Ekim tarihinden 19 Şubat tarihine kadar 3,7 ay boyunca sürer. Tŭytepa bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,9 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Tŭytepa bölgesi coğrafi koordinatları 41,032° enlem, 69,363° boylam ve 395 m yüksekliktir.

Tŭytepa bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından yalnızca az miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 47 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 397 metre kadardır. 16 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (249 metre). 80 kilometre çapında önemli miktarda varyasyon gösterir (3.303 metre).

Tŭytepa bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%100) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%87) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ekili arazi (%43) ve seyrek bitki örtüsü (%23) ile kaplıdır.