Celal-Abad Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Kırgızistan

Celal-Abad bölgesinde yazlar sıcak, kurak ve az bulutlu ve kışlar çok soğuk, karlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -6°C ila 34°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -12°C altında ve 37°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Celal-Abad ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına

Sıcak mevsim 3,8 ay uzunluğundadır ve 24 Mayıs tarihinde başlayıp 16 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 27°C üzerindedir. Celal-Abad bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 33°C iken düşük sıcaklık 19°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,3 ay uzunluğundadır ve 25 Kasım tarihinde başlayıp 1 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 9°C altındadır. Celal-Abad bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -5°C iken yüksek sıcaklık 3°C düzeyindedir.

Celal-Abad bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Celal-Abad bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 27 Mayıs civarında başlar ve 4,6 ay boyunca sürüp 15 Ekim civarında sona erer.

Celal-Abad bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %94 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 15 Ekim civarında başlayıp 7,4 ay boyunca sürer ve 27 Mayıs civarında biter.

Celal-Abad bölgesinde yılın en bulutlu ayı Şubat ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %64 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Celal-Abad bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 7,7 ay boyunca 16 Ekim tarihinden 8 Haziran tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %11 oranından yüksektir. Celal-Abad bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 5,6 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Kurak sezon 8 Haziran tarihinde başlayıp 16 Ekim tarihine kadar 4,3 ay sürer. Celal-Abad bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,8 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Celal-Abad bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 2 Şubat tarihinde başlayıp 4 Ocak tarihine kadar 11 ay boyunca en yaygın olandır. Celal-Abad bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Nisan olup, ortalama yağış 5,3 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 4 Ocak tarihinde başlayıp 2 Şubat tarihine kadar 4,1 hafta boyunca en yaygın olandır. Celal-Abad bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 1,3 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Celal-Abad aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 8,2 ay boyunca 4 Ekim tarihinden 12 Haziran tarihine sürmektedir. Celal-Abad bölgesinde en yağmurlu ay Nisan olup, ortalama yağış 29 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 12 Haziran tarihinden 4 Ekim tarihine kadar 3,8 ay boyunca sürmektedir. Celal-Abad bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 2 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Celal-Abad aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 4,0 ay boyunca 13 Kasım tarihinden 15 Mart tarihine sürmektedir. Celal-Abad bölgesinde en kar yağışlı ay Şubat olup, ortalama kar yağışı 78 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 15 Mart tarihinden 13 Kasım tarihine kadar 8,0 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 11 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Celal-Abad gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 14 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 7 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 14 Haziran tarihinde 05:35 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 5 Ocak tarihinde 2 saat 57 dakika sonra 08:32 saatindedir. En erken gün batımı 7 Aralık tarihinde 17:39 saatinde ve en geç gün batımı 27 Haziran tarihinde 3 saat 4 dakika sonra 20:44 saatindedir.

2024 yılında Celal-Abad bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Celal-Abad bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %2 düzeyinin %2 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Celal-Abad ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 8,8 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 16 Mayıs tarihinden 24 Eylül tarihine kadar 4,2 ay boyunca sürer. Celal-Abad bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 9,8 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 24 Eylül tarihinden 16 Mayıs tarihine kadar 7,8 ay boyunca sürmektedir. Celal-Abad bölgesinde yılın en sakin ayı Kasım ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 7,9 kilometre/saat olmaktadır.

Celal-Abad bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 6 Mayıs tarihinden 27 Eylül tarihine 4,7 ay boyunca en yüksek %50 ile 24 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 27 Eylül tarihinden 6 Mayıs tarihine 7,3 ay boyunca en yüksek %69 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Celal-Abad bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Celal-Abad bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Temmuz başından Eylül sonuna, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının son haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Celal-Abad ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Celal-Abad bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 7,3 ay boyunca (225 gün) yaklaşık 24 Mart tarihinden 4 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 5 Mart tarihinden önce veya 13 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 14 Ekim tarihinden önce veya 24 Kasım tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Celal-Abad bölgesinde bahar çiçekleri ilk 1 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 24 Mart tarihinden önce veya 11 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,9 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 18 Mayıs tarihinden 27 Ağustos tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Celal-Abad bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,1 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,2 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 30 Ekim tarihinden 19 Şubat tarihine kadar 3,7 ay boyunca sürer. Celal-Abad bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,0 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Celal-Abad bölgesi coğrafi koordinatları 40,933° enlem, 73,000° boylam ve 772 m yüksekliktir.

Celal-Abad bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 296 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 801 metre kadardır. 16 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (1.054 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (3.994 metre).

Celal-Abad bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%31), ekili arazi (%23), seyrek bitki örtüsü (%20) ve çayır (%12) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%50) ve seyrek bitki örtüsü (%20) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ekili arazi (%35) ve çayır (%31) ile kaplıdır.