Khantaū Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Kazakistan

Khantaū bölgesinde yazlar uzun, sıcak, kurak ve az bulutlu ve kışlar dondurucu, karlı, rüzgarlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -15°C ila 33°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -24°C altında ve 37°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Khantaū ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına

Sıcak mevsim 3,9 ay uzunluğundadır ve 15 Mayıs tarihinde başlayıp 13 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 25°C üzerindedir. Khantaū bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 32°C iken düşük sıcaklık 17°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,2 ay uzunluğundadır ve 23 Kasım tarihinde başlayıp 29 Şubat tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 2°C altındadır. Khantaū bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -14°C iken yüksek sıcaklık -5°C düzeyindedir.

Khantaū bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Khantaū bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 21 Mayıs civarında başlar ve 4,6 ay boyunca sürüp 9 Ekim civarında sona erer.

Khantaū bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %90 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 9 Ekim civarında başlayıp 7,4 ay boyunca sürer ve 21 Mayıs civarında biter.

Khantaū bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %58 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Khantaū bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 8,5 ay boyunca 25 Eylül tarihinden 10 Haziran tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %9 oranından yüksektir. Khantaū bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 4,1 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Nisan ayıdır.

Kurak sezon 10 Haziran tarihinde başlayıp 25 Eylül tarihine kadar 3,5 ay sürer. Khantaū bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 1,2 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Khantaū bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 11 Mart tarihinde başlayıp 14 Kasım tarihine kadar 8,1 ay boyunca en yaygın olandır. Khantaū bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Mayıs olup, ortalama yağış 3,9 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 14 Kasım tarihinde başlayıp 11 Mart tarihine kadar 3,8 ay boyunca en yaygın olandır. Khantaū bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Aralık olup, ortalama yağış 2,6 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Khantaū aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 6,7 ay boyunca 3 Nisan tarihinden 26 Ekim tarihine sürmektedir. Khantaū bölgesinde en yağmurlu ay Mayıs olup, ortalama yağış 16 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 26 Ekim tarihinden 3 Nisan tarihine kadar 5,3 ay boyunca sürmektedir. Khantaū bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 0 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Khantaū aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 5,6 ay boyunca 11 Ekim tarihinden 30 Mart tarihine sürmektedir. Khantaū bölgesinde en kar yağışlı ay Aralık olup, ortalama kar yağışı 92 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 30 Mart tarihinden 11 Ekim tarihine kadar 6,4 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 22 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Khantaū gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 52 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 15 saat 31 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 15 Haziran tarihinde 05:20 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 3 Ocak tarihinde 3 saat 20 dakika sonra 08:40 saatindedir. En erken gün batımı 9 Aralık tarihinde 17:25 saatinde ve en geç gün batımı 26 Haziran tarihinde 3 saat 27 dakika sonra 20:52 saatindedir.

2024 yılında Khantaū bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Khantaū bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Khantaū ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 17,0 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 27 Ocak tarihinden 8 Mayıs tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürer. Khantaū bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Mart ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 18,0 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 8 Mayıs tarihinden 27 Ocak tarihine kadar 8,6 ay boyunca sürmektedir. Khantaū bölgesinde yılın en sakin ayı Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 15,9 kilometre/saat olmaktadır.

Khantaū bölgesinde yıl boyunca baskın ortalama saatlik rüzgar doğu yönünden gelmektedir.

Havanın Khantaū bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Khantaū bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran başından Eylül başına, en yüksek skoru alan ise Ağustos ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Khantaū ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Khantaū bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 5,5 ay boyunca (165 gün) yaklaşık 20 Nisan tarihinden 2 Ekim tarihine kadar sürer ve nadiren 29 Mart tarihinden önce veya 11 Mayıs tarihinden sonra başlayıp nadiren 16 Eylül tarihinden önce veya 20 Ekim tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Khantaū bölgesinde bahar çiçekleri ilk 13 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 5 Nisan tarihinden önce veya 22 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,7 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 5 Mayıs tarihinden 24 Ağustos tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Khantaū bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,8 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,9 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 29 Ekim tarihinden 15 Şubat tarihine kadar 3,5 ay boyunca sürer. Khantaū bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,7 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Khantaū bölgesi coğrafi koordinatları 44,227° enlem, 73,796° boylam ve 548 m yüksekliktir.

Khantaū bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından yalnızca az miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 134 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 545 metre kadardır. 16 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (665 metre). 80 kilometre çapında ayrıca büyük miktarda varyasyon gösterir (886 metre).

Khantaū bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan çıplak arazi (%57) ve seyrek bitki örtüsü (%27) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%35) ve çıplak arazi (%20) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise çıplak arazi (%54) ve seyrek bitki örtüsü (%33) ile kaplıdır.