Aktau Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Kazakistan

Aktau bölgesinde yazlar uzun, rahat, kurak ve parçalı bulutlu ve kışlar uzun, aşırı soğuk, karlı, rüzgarlı ve kapalı. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -20°C ila 26°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -31°C altında ve 32°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Aktau ziyaretinde zamanı Haziran ortasından Ağustos ortasına.

Ilık mevsim 4,0 ay uzunluğundadır ve 12 Mayıs tarihinde başlayıp 13 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 18°C üzerindedir. Aktau bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 25°C iken düşük sıcaklık 13°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,8 ay uzunluğundadır ve 19 Kasım tarihinde başlayıp 13 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık -4°C altındadır. Aktau bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -19°C iken yüksek sıcaklık -11°C düzeyindedir.

Aktau bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Aktau bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 30 Mart civarında başlar ve 6,7 ay boyunca sürüp 19 Ekim civarında sona erer.

Aktau bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %72 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 19 Ekim civarında başlayıp 5,3 ay boyunca sürer ve 30 Mart civarında biter.

Aktau bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %78 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Aktau bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 3,1 ay boyunca 2 Mayıs tarihinden 5 Ağustos tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %15 oranından yüksektir. Aktau bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 6,7 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Kurak sezon 5 Ağustos tarihinde başlayıp 2 Mayıs tarihine kadar 8,9 ay sürer. Aktau bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 2,0 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Şubat ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Aktau bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 16 Mart tarihinde başlayıp 4 Kasım tarihine kadar 7,7 ay boyunca en yaygın olandır. Aktau bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Temmuz olup, ortalama yağış 6,7 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 4 Kasım tarihinde başlayıp 16 Mart tarihine kadar 4,3 ay boyunca en yaygın olandır. Aktau bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 2,2 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Aktau aylık yağış miktarında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 6,1 ay boyunca 15 Nisan tarihinden 20 Ekim tarihine sürmektedir. Aktau bölgesinde en yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 31 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 20 Ekim tarihinden 15 Nisan tarihine kadar 5,9 ay boyunca sürmektedir. Aktau bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 0 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Aktau aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 6,2 ay boyunca 13 Ekim tarihinden 20 Nisan tarihine sürmektedir. Aktau bölgesinde en kar yağışlı ay Kasım olup, ortalama kar yağışı 76 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 20 Nisan tarihinden 13 Ekim tarihine kadar 5,8 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 22 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Aktau gün uzunluğu yıl boyunca çok önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 8 saat 2 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 16 saat 25 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 16 Haziran tarihinde 04:56 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 31 Aralık tarihinde 4 saat 11 dakika sonra 09:07 saatindedir. En erken gün batımı 12 Aralık tarihinde 17:04 saatinde ve en geç gün batımı 24 Haziran tarihinde 4 saat 18 dakika sonra 21:22 saatindedir.

2024 yılında Aktau bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Aktau bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Aktau ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 17,2 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 14 Ekim tarihinden 14 Mayıs tarihine kadar 7,0 ay boyunca sürer. Aktau bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Ocak ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 20,0 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 14 Mayıs tarihinden 14 Ekim tarihine kadar 5,0 ay boyunca sürmektedir. Aktau bölgesinde yılın en sakin ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 14,2 kilometre/saat olmaktadır.

Aktau bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 28 Şubat tarihinden 21 Haziran tarihine 3,8 ay boyunca ve 11 Ağustos tarihinden 29 Kasım tarihine 3,6 ay boyunca en yüksek %45 ile 20 Ekim tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde kuzey yönünden 21 Haziran tarihinden 11 Ağustos tarihine 1,7 ay boyunca en yüksek %34 ile 30 Temmuz tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 29 Kasım tarihinden 28 Şubat tarihine 3,0 ay boyunca en yüksek %46 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Aktau bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Aktau bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran ortasından Ağustos ortasına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının ilk haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Aktau ziyaretinin en iyi zamanı Haziran ortasından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının ilk haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Aktau bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 4,2 ay boyunca (131 gün) yaklaşık 11 Mayıs tarihinden 18 Eylül tarihine kadar sürer ve nadiren 19 Nisan tarihinden önce veya 2 Haziran tarihinden sonra başlayıp nadiren 30 Ağustos tarihinden önce veya 9 Ekim tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Aktau bölgesinde bahar çiçekleri ilk 2 Mayıs civarında ortaya çıkarken nadiren 23 Nisan tarihinden önce veya 13 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 5,9 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 30 Nisan tarihinden 16 Ağustos tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Aktau bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,1 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 2,2 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 25 Ekim tarihinden 15 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Aktau bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 1,0 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Aktau bölgesi coğrafi koordinatları 50,235° enlem, 73,067° boylam ve 503 m yüksekliktir.

Aktau bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından yalnızca az miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 63 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 508 metre kadardır. 16 kilometre çapında da yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (127 metre). 80 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (448 metre).

Aktau bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%58) ve çayır (%12) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan seyrek bitki örtüsü (%24) ve ekili arazi (%20) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ekili arazi (%28) ve çayır (%21) ile kaplıdır.