Tel’ma Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Rusya

Tel’ma bölgesinde yazlar uzun, rahat ve parçalı bulutlu ve kışlar aşırı soğuk, karlı ve çok bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -26°C ila 24°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -35°C altında ve 30°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Tel’ma ziyaretinde zamanı Haziran sonundan Ağustos başına.

Ilık mevsim 4,0 ay uzunluğundadır ve 13 Mayıs tarihinde başlayıp 11 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 16°C üzerindedir. Tel’ma bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 24°C iken düşük sıcaklık 12°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,0 ay uzunluğundadır ve 24 Kasım tarihinde başlayıp 25 Şubat tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık -8°C altındadır. Tel’ma bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -25°C iken yüksek sıcaklık -15°C düzeyindedir.

Tel’ma bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Tel’ma bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 20 Nisan civarında başlar ve 6,0 ay boyunca sürüp 18 Ekim civarında sona erer.

Tel’ma bölgesinde yılın en açık ayı Ağustos ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %52 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 18 Ekim civarında başlayıp 6,0 ay boyunca sürer ve 20 Nisan civarında biter.

Tel’ma bölgesinde yılın en bulutlu ayı Aralık ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %68 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Tel’ma bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca oldukça değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 4,5 ay boyunca 7 Mayıs tarihinden 22 Eylül tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %18 oranından yüksektir. Tel’ma bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 10,6 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Kurak sezon 22 Eylül tarihinde başlayıp 7 Mayıs tarihine kadar 7,5 ay sürer. Tel’ma bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ocak ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Tel’ma bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 3 Nisan tarihinde başlayıp 27 Ekim tarihine kadar 6,8 ay boyunca en yaygın olandır. Tel’ma bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Temmuz olup, ortalama yağış 10,6 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 27 Ekim tarihinde başlayıp 3 Nisan tarihine kadar 5,2 ay boyunca en yaygın olandır. Tel’ma bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Kasım olup, ortalama yağış 0,8 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Tel’ma aylık yağış miktarında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 5,5 ay boyunca 23 Nisan tarihinden 8 Ekim tarihine sürmektedir. Tel’ma bölgesinde en yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 71 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 8 Ekim tarihinden 23 Nisan tarihine kadar 6,5 ay boyunca sürmektedir. Tel’ma bölgesinde en az yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 0 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Tel’ma aylık kar yağışında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 6,5 ay boyunca 13 Ekim tarihinden 27 Nisan tarihine sürmektedir. Tel’ma bölgesinde en kar yağışlı ay Kasım olup, ortalama kar yağışı 32 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 27 Nisan tarihinden 13 Ekim tarihine kadar 5,5 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 20 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Tel’ma gün uzunluğu yıl boyunca çok önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 7 saat 37 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Haziran tarihinde 16 saat 52 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 17 Haziran tarihinde 04:40 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 30 Aralık tarihinde 4 saat 37 dakika sonra 09:17 saatindedir. En erken gün batımı 13 Aralık tarihinde 16:49 saatinde ve en geç gün batımı 24 Haziran tarihinde 4 saat 44 dakika sonra 21:33 saatindedir.

2024 yılında Tel’ma bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Tel’ma bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %3 düzeyinin %3 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Tel’ma ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 11,0 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 12 Mart tarihinden 7 Haziran tarihine kadar 2,9 ay boyunca sürer. Tel’ma bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Nisan ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 12,9 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 7 Haziran tarihinden 12 Mart tarihine kadar 9,1 ay boyunca sürmektedir. Tel’ma bölgesinde yılın en sakin ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 8,9 kilometre/saat olmaktadır.

Tel’ma bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 29 Şubat tarihinden 14 Ekim tarihine 7,5 ay boyunca en yüksek %42 ile 20 Nisan tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 14 Ekim tarihinden 17 Ekim tarihine 3,0 gün boyunca ve 23 Aralık tarihinden 28 Şubat tarihine 2,2 ay boyunca en yüksek %28 ile 16 Ekim tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde batı yönünden 17 Ekim tarihinden 23 Aralık tarihine 2,2 ay boyunca en yüksek %37 ile 6 Aralık tarihinde esmektedir.

Havanın Tel’ma bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Tel’ma bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Haziran sonundan Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Tel’ma ziyaretinin en iyi zamanı tüm Temmuz ayı boyunca, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Tel’ma bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 3,6 ay boyunca (110 gün) yaklaşık 25 Mayıs tarihinden 13 Eylül tarihine kadar sürer ve nadiren 9 Mayıs tarihinden önce veya 12 Haziran tarihinden sonra başlayıp nadiren 27 Ağustos tarihinden önce veya 29 Eylül tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Tel’ma bölgesinde bahar çiçekleri ilk 14 Mayıs civarında ortaya çıkarken nadiren 5 Mayıs tarihinden önce veya 23 Mayıs tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 5,4 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 1 Mayıs tarihinden 12 Ağustos tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürer. Tel’ma bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 6,5 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 1,9 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 25 Ekim tarihinden 14 Şubat tarihine kadar 3,6 ay boyunca sürer. Tel’ma bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 0,8 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Tel’ma bölgesi coğrafi koordinatları 52,698° enlem, 103,714° boylam ve 406 m yüksekliktir.

Tel’ma bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından yalnızca az miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 45 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 414 metre kadardır. 16 kilometre çapında yükseklikte yalnızca az miktarda varyasyon gösterir (215 metre). 80 kilometre çapında önemli miktarda varyasyon gösterir (1.033 metre).

Tel’ma bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan su (%34), ağaçlar (%22), ekili arazi (%19) ve çayır (%19) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%69) ve ekili arazi (%10) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ağaçlar (%71) ve ekili arazi (%12) ile kaplıdır.