Tynset Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Norveç

Tynset bölgesinde yazlar serin ve yağışlı; kışlar uzun, dondurucu ve karlı ve hava yıl boyu çok bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -12°C ila 18°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -22°C altında ve 24°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Tynset ziyaretinde zamanı Temmuz başından Ağustos başına.

Ilık mevsim 3,1 ay uzunluğundadır ve 30 Mayıs tarihinde başlayıp 3 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 13°C üzerindedir. Tynset bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 17°C iken düşük sıcaklık 8°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 4,0 ay uzunluğundadır ve 12 Kasım tarihinde başlayıp 12 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık -0°C altındadır. Tynset bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -12°C iken yüksek sıcaklık -4°C düzeyindedir.

Tynset bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Tynset bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 2 Nisan civarında başlar ve 4,3 ay boyunca sürüp 12 Ağustos civarında sona erer.

Tynset bölgesinde yılın en açık ayı Mayıs ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %42 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 12 Ağustos civarında başlayıp 7,7 ay boyunca sürer ve 2 Nisan civarında biter.

Tynset bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %71 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Tynset bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca oldukça değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 4,2 ay boyunca 22 Mayıs tarihinden 27 Eylül tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %32 oranından yüksektir. Tynset bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 14,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Temmuz ayıdır.

Kurak sezon 27 Eylül tarihinde başlayıp 22 Mayıs tarihine kadar 7,8 ay sürer. Tynset bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 5,3 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Mart ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Bu kategorizasyona bağlı olarak Tynset bölgesinde en yaygın yağış formu yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Yalnızca yağmur 8 Nisan tarihinde başlayıp 4 Kasım tarihine kadar 6,9 ay boyunca en yaygın olandır. Tynset bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Temmuz olup, ortalama yağış 14,3 gün düzeyindedir.

Yalnızca kar 4 Kasım tarihinde başlayıp 8 Nisan tarihine kadar 5,1 ay boyunca en yaygın olandır. Tynset bölgesinde yalnızca karın en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 5,5 gün düzeyindedir.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Tynset aylık yağış miktarında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 6,8 ay boyunca 12 Nisan tarihinden 7 Kasım tarihine sürmektedir. Tynset bölgesinde en yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 97 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 7 Kasım tarihinden 12 Nisan tarihine kadar 5,2 ay boyunca sürmektedir. Tynset bölgesinde en az yağmurlu ay Şubat olup, ortalama yağış 1 milimetre düzeyindedir.

Kar Yağışı

Yağmur miktarında olduğu gibi kar yağışını yılın her bir gününü merkez alan ve 31 günlük hareketli dönemlerle göz önünde bulunduruyoruz. Tynset aylık kar yağışında önemli düzeyde mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın karlı dönemi en az 25 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 7,6 ay boyunca 30 Eylül tarihinden 18 Mayıs tarihine sürmektedir. Tynset bölgesinde en kar yağışlı ay Ocak olup, ortalama kar yağışı 194 milimetre düzeyindedir.

Yılın karsız dönemi 18 Mayıs tarihinden 30 Eylül tarihine kadar 4,4 ay boyunca sürmektedir. Yılın en az kar yağışı 0 milimetre ortalama toplam birikmesiyle 21 Temmuz günü civarına denk gelmektedir.

Tynset gün uzunluğu yıl boyunca çok önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 5 saat 2 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 20 Haziran tarihinde 19 saat 54 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 19 Haziran tarihinde 03:21 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 25 Aralık tarihinde 6 saat 24 dakika sonra 09:45 saatindedir. En erken gün batımı 17 Aralık tarihinde 14:45 saatinde ve en geç gün batımı 22 Haziran tarihinde 8 saat 31 dakika sonra 23:15 saatindedir.

Yaz Saati Uygulaması (YSU) 2024 yılında Tynset bölgesinde baharda 31 Mart tarihinde başlayıp, 6,9 ay sürüp, sonbaharda 27 Ekim tarihinde bitecek şekilde uygulanmaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Tynset bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve yıl boyu %0 düzeyiyle neredeyse sabit kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Tynset ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 11,6 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 28 Ekim tarihinden 12 Nisan tarihine kadar 5,5 ay boyunca sürer. Tynset bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Ocak ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 14,4 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 12 Nisan tarihinden 28 Ekim tarihine kadar 6,5 ay boyunca sürmektedir. Tynset bölgesinde yılın en sakin ayı Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 8,9 kilometre/saat olmaktadır.

Tynset bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde kuzey yönünden 27 Mayıs tarihinden 11 Temmuz tarihine 1,5 ay boyunca en yüksek %39 ile 13 Haziran tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde güney yönünden 11 Temmuz tarihinden 27 Mayıs tarihine 11 ay boyunca en yüksek %44 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Tynset bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Tynset bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Temmuz başından Ağustos başına, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava aktiviteleri açısından Tynset ziyaretinin en iyi zamanı Temmuzortasından sonuna.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Tynset bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 3,1 ay boyunca (94 gün) yaklaşık 6 Haziran tarihinden 9 Eylül tarihine kadar sürer ve nadiren 18 Mayıs tarihinden önce veya 26 Haziran tarihinden sonra başlayıp nadiren 21 Ağustos tarihinden önce veya 1 Ekim tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Tynset bölgesinde bahar çiçekleri ilk 9 Haziran civarında ortaya çıkarken nadiren 25 Mayıs tarihinden önce veya 1 Temmuz tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 4,6 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 27 Nisan tarihinden 5 Ağustos tarihine kadar 3,3 ay boyunca sürer. Tynset bölgesinde en güneşli ay Haziran ayıdır ve bu dönemde ortalama 5,6 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 1,2 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 13 Ekim tarihinden 24 Şubat tarihine kadar 4,4 ay boyunca sürer. Tynset bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 0,1 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Tynset bölgesi coğrafi koordinatları 62,276° enlem, 10,782° boylam ve 500 m yüksekliktir.

Tynset bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 283 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 539 metre kadardır. 16 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (1.194 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (2.147 metre).

Tynset bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%45), ağaçlar (%42) ve yapay yüzeyler (%10) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%68) ve seyrek bitki örtüsü (%11) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ağaçlar (%35) ve seyrek bitki örtüsü (%33) ile kaplıdır.