Dağ Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Türkiye

Dağ bölgesinde yazlar ılık, kurak ve açık ve kışlar uzun, çok soğuk, yağışlı ve parçalı bulutlu. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -1°C ila 31°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren -6°C altında ve 34°C üzerinde olur.

Kumsal/havuz skoruna göre, sıcak hava aktiviteleri açısından Dağ ziyaretinde yılın en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos sonuna

Sıcak mevsim 3,1 ay uzunluğundadır ve 14 Haziran tarihinde başlayıp 19 Eylül tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 26°C üzerindedir. Dağ bölgesindeki en sıcak ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 30°C iken düşük sıcaklık 17°C düzeyindedir.

Soğuk mevsim 3,8 ay uzunluğundadır ve 27 Kasım tarihinde başlayıp 19 Mart tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 12°C altındadır. Dağ bölgesindeki en soğuk ay Ocak ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık -0°C iken yüksek sıcaklık 8°C düzeyindedir.

Dağ bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca önemli ölçüde mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Dağ bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 21 Mayıs civarında başlar ve 4,5 ay boyunca sürüp 7 Ekim civarında sona erer.

Dağ bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %99 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 7 Ekim civarında başlayıp 7,5 ay boyunca sürer ve 21 Mayıs civarında biter.

Dağ bölgesinde yılın en bulutlu ayı Aralık ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %45 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Dağ bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 6,4 ay boyunca 23 Ekim tarihinden 4 Mayıs tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %17 oranından yüksektir. Dağ bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 8,9 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ocak ayıdır.

Kurak sezon 4 Mayıs tarihinde başlayıp 23 Ekim tarihine kadar 5,6 ay sürer. Dağ bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 1,0 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Dağ bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 8,4 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 20 Aralık tarihinde %29 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Dağ aylık yağış miktarında aşırı mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 9,0 ay boyunca 13 Eylül tarihinden 12 Haziran tarihine sürmektedir. Dağ bölgesinde en yağmurlu ay Aralık olup, ortalama yağış 116 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 12 Haziran tarihinden 13 Eylül tarihine kadar 3,0 ay boyunca sürmektedir. Dağ bölgesinde en az yağmurlu ay Temmuz olup, ortalama yağış 5 milimetre düzeyindedir.

Dağ gün uzunluğu yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik arz etmektedir. 2024 yılında en kısa gün 21 Aralık tarihinde 9 saat 36 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 20 Haziran tarihinde 14 saat 43 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 13 Haziran tarihinde 05:37 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 6 Ocak tarihinde 2 saat 35 dakika sonra 08:12 saatindedir. En erken gün batımı 5 Aralık tarihinde 17:40 saatinde ve en geç gün batımı 28 Haziran tarihinde 2 saat 42 dakika sonra 20:22 saatindedir.

2024 yılında Dağ bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Dağ bölgesinde nem rahatlık düzeyinin bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olduğu zaman yüzdesiyle ölçülen, hissedilen nem oranı yıl boyunca önemli ölçüde değişiklik göstermez ve bütün yıl boyu %3 düzeyinin %3 artı veya eksi civarında kalır.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Dağ ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca hafif mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 10,0 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 16 Kasım tarihinden 8 Nisan tarihine kadar 4,8 ay boyunca sürer. Dağ bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 11,7 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 8 Nisan tarihinden 16 Kasım tarihine kadar 7,2 ay boyunca sürmektedir. Dağ bölgesinde yılın en sakin ayı Mayıs ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 8,2 kilometre/saat olmaktadır.

Dağ bölgesinde yıl boyunca baskın ortalama saatlik rüzgar kuzey yönünden gelmektedir.

Dağ büyük bir su kitlesine yakın konumdadır (örneğin okyanus, deniz veya büyük bir göl gibi). Bu bölüm o su kütlesinin geniş alan ortalama yüzey sıcaklığına ilişkin rapor sunmaktadır.

Ortalama su sıcaklığı yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler göstermektedir.

Yılın su sıcaklığının daha ılık olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 26°C düzeyinin üzerinde olduğu 1 Temmuz tarihinden 30 Eylül tarihine kadar 2,9 ay boyunca sürer. Dağ bölgesinde suyun en sıcak olduğu ay Ağustos ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 29°C olmaktadır.

Yılın su sıcaklığının daha serin olduğu dönemi ortalama sıcaklığın 19°C düzeyinin altında olduğu 20 Aralık tarihinden 29 Nisan tarihine kadar 4,3 ay boyunca sürer. Dağ bölgesinde suyun en serin olduğu ay Mart ayıdır ve bu dönemde ortalama sıcaklık 17°C olmaktadır.

Havanın Dağ bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Dağ bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Mayıs sonundan Eylül sonuna, en yüksek skoru alan ise Haziran ayının üçüncü haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Dağ ziyaretinin en iyi zamanı Haziran sonundan Ağustos sonuna, en yüksek skoru alan ise Temmuz ayının son haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Dağ bölgesindeki yetiştirme sezonu normalde 7,6 ay boyunca (234 gün) yaklaşık 27 Mart tarihinden 16 Kasım tarihine kadar sürer ve nadiren 9 Mart tarihinden önce veya 13 Nisan tarihinden sonra başlayıp nadiren 27 Ekim tarihinden önce veya 12 Aralık tarihinden sonra sona erer.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Yalnızca yetiştirme derecesi günlerine dayanarak, Dağ bölgesinde bahar çiçekleri ilk 8 Nisan civarında ortaya çıkarken nadiren 23 Mart tarihinden önce veya 23 Nisan tarihinden sonra çıkar.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca aşırı mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 7,2 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 13 Mayıs tarihinden 24 Ağustos tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürer. Dağ bölgesinde en güneşli ay Temmuz ayıdır ve bu dönemde ortalama 8,3 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 3,5 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 4 Kasım tarihinden 14 Şubat tarihine kadar 3,4 ay boyunca sürer. Dağ bölgesinde en karanlık ay Aralık ayıdır ve bu dönemde ortalama 2,3 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Dağ bölgesi coğrafi koordinatları 37,193° enlem, 30,504° boylam ve 797 m yüksekliktir.

Dağ bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 545 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 898 metre kadardır. 16 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (1.241 metre). 80 kilometre çapında ayrıca aşırı varyasyon gösterir (3.056 metre).

Dağ bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%36), çalılık (%25) ve ağaçlar (%25) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ekili arazi (%30) ve ağaçlar (%27) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ağaçlar (%31) ve ekili arazi (%25) ile kaplıdır.