Mpika Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu Zambiya

Mpika bölgesinde yağmurlu sezon kapalı, kurak sezon rüzgarlı ve az bulutlu ve hava yıl boyu ılık. Yıl içerisinde sıcaklık normalde 8°C ila 31°C arasında değişiklik gösterir ve nadiren 6°C altında ve 34°C üzerinde olur.

Turizm skorunagöre, ılık hava aktiviteleri açısından Mpika ziyaretinde zamanı Temmuz sonundan Ekim başına.

Sıcak mevsim 2,0 ay uzunluğundadır ve 19 Eylül tarihinde başlayıp 19 Kasım tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 29°C üzerindedir. Mpika bölgesindeki en sıcak ay Ekim ayıdır; bu ayda ortalama yüksek sıcaklık 31°C iken düşük sıcaklık 16°C düzeyindedir.

Serin mevsim 3,5 ay uzunluğundadır ve 15 Nisan tarihinde başlayıp 31 Temmuz tarihine kadar sürer, günlük ortalama yüksek sıcaklık 23°C altındadır. Mpika bölgesindeki en soğuk ay Temmuz ayıdır; bu ayda ortalama düşük sıcaklık 9°C iken yüksek sıcaklık 22°C düzeyindedir.

Mpika bölgesinde gökyüzünün bulutlarla kaplı olma durumu yüzdesinin ortalaması yıl boyunca aşırı mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Mpika bölgesinde yılın gökyüzünün daha açık olduğu zamanı 6 Nisan civarında başlar ve 7,0 ay boyunca sürüp 5 Kasım civarında sona erer.

Mpika bölgesinde yılın en açık ayı Temmuz ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %86 oranında açıktır, çoğunlukla açıktır veya parçalı bulutludur.

Yılın daha bulutlu olan zamanı 5 Kasım civarında başlayıp 5,0 ay boyunca sürer ve 6 Nisan civarında biter.

Mpika bölgesinde yılın en bulutlu ayı Ocak ayıdır; bu ay boyunca gökyüzü %88 oranında kapalıdır veya çoğunlukla bulutludur.

Yağmurlu gün en az 1 milimetre sıvı veya sıvıya eşdeğer yağışın olduğu bir gündür. Mpika bölgesinde yağmurlu gün ihtimali yıl boyunca yüksek oranda değişiklik arz etmektedir.

Yağmurlu mevsim 4,7 ay boyunca 15 Kasım tarihinden 4 Nisan tarihine kadar sürer ve herhangi bir günün yağmurlu olma ihtimali %41 oranından yüksektir. Mpika bölgesinde en çok yağmurlu günün olduğu ay 25,0 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ocak ayıdır.

Kurak sezon 4 Nisan tarihinde başlayıp 15 Kasım tarihine kadar 7,3 ay sürer. Mpika bölgesinde en az yağmurlu günün olduğu ay 0,1 gün ortalamasıyla en az 1 milimetre miktar yağışın olduğu Ağustos ayıdır.

Yağışlı günler arasından, yalnızca yağmur, yalnızca kar veya bu ikisinin bir karışımını içeren günler arasında ayrım yapıyoruz. Mpika bölgesinde yalnızca yağmurun en fazla sayıda gün olduğu ay Ocak olup, ortalama yağış 25,0 gün düzeyindedir. Bu kategorizasyona dayanarak yıl boyunca görülen en yaygın yağış formu yalnızca yağmur olup 19 Ocak tarihinde %82 ile en yüksek olmaktadır.

Yağış miktarı

Yalnızca aylık toplamları değil, aylar içerisindeki varyasyonu da göstermek için yılın her bir gününü merkez alan hareketli 31 günlük dönemler üzerinden yağış miktarı gösterilmektedir. Mpika aylık yağış miktarında aşırı mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın yağmurlu dönemi en az 13 milimetre miktarında hareketli 31 günlük yağış miktarı ile 6,8 ay boyunca 11 Ekim tarihinden 3 Mayıs tarihine sürmektedir. Mpika bölgesinde en yağmurlu ay Ocak olup, ortalama yağış 229 milimetre düzeyindedir.

Yılın yağmursuz dönemi 3 Mayıs tarihinden 11 Ekim tarihine kadar 5,2 ay boyunca sürmektedir. Mpika bölgesinde en az yağmurlu ay Ağustos olup, ortalama yağış 0 milimetre düzeyindedir.

Günün uzunluğu Mpika bölgesinde yıl boyunca önemli bir değişiklik göstermez ve 49 dakika ila 12 saat arasında kalır. 2024 yılında en kısa gün 20 Haziran tarihinde 11 saat 26 dakika gün ışığıyla gerçekleşirken en uzun günü ise 21 Aralık tarihinde 12 saat 49 dakika gün ışığıyla gerçekleşir.

En erken gün doğumu 19 Kasım tarihinde 05:18 saatindedir ve en geç gün doğumu ise 11 Temmuz tarihinde 57 dakika sonra 06:15 saatindedir. En erken gün batımı 29 Mayıs tarihinde 17:36 saatinde ve en geç gün batımı 25 Ocak tarihinde 50 dakika sonra 18:26 saatindedir.

2024 yılında Mpika bölgesinde Yaz saati uygulaması (YSU) yapılmamaktadır.

Aşağıdaki rakam 2024 yılı için olan kilit ay verilerinin kısa bir temsilini sunmaktadır. Yatay eksen günü, dikey eksen günün saatini göstermektedir. Renkli alanlar ise ayın ufuk çizgisinin üstünde olduğu zamanları ifade etmektedir. Dikey gri çubuklar (yeni Aylar) ve mavi çubuklar (dolunaylar) kilit Ay evrelerini göstermektedir.

Nem rahatlık düzeyleri için çiylenme noktasını baz alınmıştır zira terin tenden buharlaşıp buharlaşmayacağını ve böylece vücudu serinletip serinletmeyeceğini belirlemektedir. Düşük çiylenme noktaları daha kuru hissi verirken yüksek çiylenme noktaları daha nemli hissi vermektedir. Gece ve gündüz arasında normalde önemli oranda değişiklik arz eden sıcaklıktan farklı olarak çiylenme noktası daha yavaş değişim gösterir ve böylece sıcaklık gece düşebiliyorken genelde bunaltıcı bir günün ardından bunaltıcı bir gece gelir.

Mpika hissedilen nem oranında biraz mevsimsel varyasyonlar bulunmaktadır.

Yılın en bunaltıcı dönemi 4,4 ay boyunca 5 Aralık tarihinden 17 Nisan tarihine kadar sürmektedir ve bu zaman zarfında rahatlık düzeyi en az %7 civarında bunaltıcı, basık veya dayanılmaz olmaktadır. Mpika bölgesindeki en bunaltıcı günler Mart ayındadır ve bu dönemde hava 8,2 gün kadar bunaltıcı veya daha kötü durumdadır.

3 Ağustos yılın en az bunaltıcı olan günüdür ve bunaltıcı hava koşulları neredeyse hiç görülmez.

Bu bölümde yerden 10 metre yükseklikteki geniş alan saatlik ortalama rüzgar hızları tartışılmaktadır. Herhangi bir lokasyonda deneyimlenen rüzgar yerel topografyaya ve diğer faktörlere çok bağımlıdır ve anlık rüzgar hızı ve yönü saatlik ortalamalardan çok daha fazla değişkenlik göstermektedir.

Mpika ortalama saatlik rüzgar hızı yıl boyunca önemli oranda mevsimsel varyasyonlar gösterir.

Yılın daha rüzgarlı olan dönemi 13,7 kilometre/saat düzeyinin üstünde ortalama rüzgar hızıyla 29 Haziran tarihinden 22 Kasım tarihine kadar 4,8 ay boyunca sürer. Mpika bölgesinde yılın en rüzgarlı ayı Ekim ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 18,0 kilometre/saat olmaktadır.

Yılın en sakin zamanı 22 Kasım tarihinden 29 Haziran tarihine kadar 7,2 ay boyunca sürmektedir. Mpika bölgesinde yılın en sakin ayı Şubat ayıdır ve bu dönemde ortalama saatlik rüzgar hızı 9,3 kilometre/saat olmaktadır.

Mpika bölgesindeki hakim ortalama saatlik rüzgar yönü yıl boyunca değişiklik göstermektedir.

Rüzgar genelde batı yönünden 19 Ocak tarihinden 11 Şubat tarihine 3,3 hafta boyunca en yüksek %35 ile 22 Ocak tarihinde esmektedir. Rüzgar genelde doğu yönünden 11 Şubat tarihinden 19 Ocak tarihine 11 ay boyunca en yüksek %43 ile 1 Ocak tarihinde esmektedir.

Havanın Mpika bölgesinde yıl boyunca ne kadar iyi olduğunu ölçmek için iki seyahat skoru hesaplaması yapıyoruz.

Turizm skoru açık, yağmursuz günleri ve 18°C ila 27°C arasındaki hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak Mpika bölgesini genel açık hava turist aktiviteleri açısından ziyaret etmek için en iyi zaman Temmuz sonundan Ekim başına, en yüksek skoru alan ise Eylül ayının ilk haftası.

Kumsal/havuz skoru açık, yağmursuz günleri ve 24°C ila 32°C arasında hissedilen sıcaklıkları tercih etmektedir. Bu skora bağlı olarak, sıcak hava faaliyetleri açısından Mpika ziyaretinin en iyi zamanı Eylül ortasından Kasım başına, en yüksek skoru alan ise Ekim ayının ikinci haftası.

Metodoloji

Analiz yapılan dönemde (1980 ila 2016 arasında) 08:00 ila 21:00 arasındaki her saatte hissedilen sıcaklık, bulut örtüsü ve toplam yağış için bağımsız skorlar hesaplanır. Bu skorlar tek bir saatlik bileşik skor olarak birleştirilmekte ve daha sonra günlere toplanmakta ve analiz dönemindeki tüm yıllar için ortalaması alınıp düzleştirilmektedir.

Bizim bulut örtüsü skorumuz tam açık gökyüzü için 10'dur ve neredeyse tamamen açık gökyüzü için 9 ve tamamen kapalı gökyüzü için 1 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Söz konusu saati merkez alan üç saatlik yağışa dayalı olan yağış skorumuz1 milimetre hiç yağış olmamasına 10 skoru vermektedir. Bu skor çok az yağış için 9 ve 1 milimetre ve daha fazlası yağış için 0 olacak şekilde doğrusal olarak azalmaktadır.

Bizim turizm sıcaklık skorumuz 10°C altında hissedilen sıcaklıklar için 0, 18°C için doğrusal olarak 9'a, 24°C için 10'a yükseltmekte ve 27°C için doğrusal olarak 9'a ve 32°C daha sıcak dereceler için 1'e düşmektedir.

Bizim kumsal/havuz sıcaklık skorumuz 18°C altındaki hissedilen sıcaklıklar için 0, 24°C için doğrusal olarak 9'a ve 28°C için 10'a yükselmekte ve 32°C için doğrusal olarak 9'a ve 38°C ve daha yüksek dereceler için 1'e düşmektedir.

Yetiştirme sezonu tanımları dünya çapında farklılık gösterir ancak bu raporda yıl içerisinde (Kuzey Yarımküre için takvim yılı, Güney Yarımküre için ise 1 Temmuz tarihinden 30 Haziran tarihine kadar) en uzun ve sürekli donma dışı sıcaklı dönemleri (≥0°C) olarak tanımlanmaktadır.

Mpika bölgesindeki sıcaklıklar yıl boyu yeterince ılık olduğundan bu koşullarda yetiştirme döneminden bahsetmek anlamlı değildir. Yine de çizelge yıl boyunca görülen sıcaklıkların bir göstergesi olması için aşağıya bırakılmıştır.

Yetiştirme derecesi günleri bitki ve hayvan gelişimini tahmin etmede kullanılan yıllık bir ısı birikme ölçeğidir ve maksimum bir sıcaklık düzeyinin üzerindeki herhangi bir fazlalığı göz ardı ederek baz bir sıcaklık üzerindeki sıcaklık entegrali olarak tanımlanmaktadır. Bu raporda taban 10°C tavan ise 30°C olarak kabul edilmektedir.

Bu bölüm geniş bir alan üzerinde yüzeye ulaşan toplam günlük kısa dalga güneş enerjisini ele almaktadır ve bunu yaparken günün uzunluğu, Güneşin ufuk çizgisi üstündeki yüksekliği, bulut ve diğer atmosferik bileşenler tarafından emilim üzerinde mevsimsel etkileri göz önünde bulundurmaktadır. Kısa dalga radyasyonu görünür ışın ve ultraviyole radyasyon içermektedir.

Ortalama günlük kısa dalga güneş enerjisi yıl boyunca biraz mevsimsel değişiklikler gösterir.

Yılın daha güneşli olan dönemi metrekare başına 6,9 kWh düzeyinin üstünde günlük ortalama olay kısa dalga enerjisiyle 4 Eylül tarihinden 15 Kasım tarihine kadar 2,3 ay boyunca sürer. Mpika bölgesinde en güneşli ay Ekim ayıdır ve bu dönemde ortalama 7,4 kWh olmaktadır.

Yılın daha karanlık olan dönemi metrekare başına 5,4 kWh düzeyinin altında günlük ortalama kısa dalga enerjisiyle 16 Aralık tarihinden 27 Şubat tarihine kadar 2,4 ay boyunca sürer. Mpika bölgesinde en karanlık ay Ocak ayıdır ve bu dönemde ortalama 5,0 kWh olmaktadır.

Bu rapor için Mpika bölgesi coğrafi koordinatları -11,834° enlem, 31,453° boylam ve 1.428 m yüksekliktir.

Mpika bölgesinin 3 kilometre çapındaki topoğrafyada yükseklik açısından çok önemli miktarda varyasyon bulunur ve maksimum yükseklik değişimi 334 metre iken ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği ise 1.449 metre kadardır. 16 kilometre çapında ayrıca çok önemli miktarda varyasyon gösterir (453 metre). 80 kilometre çapında çok önemli miktarda varyasyon gösterir (1.291 metre).

Mpika bölgesinin 3 kilometre yakınındaki alan çayır (%67), ekili arazi (%18) ve çalılık (%11) ile kaplıyken, 16 kilometre yakınındaki alan ağaçlar (%45) ve çalılık (%36) ile ve 80 kilometre yakınındaki alan ise ağaçlar (%61) ve çalılık (%32) ile kaplıdır.